Een massabalans, ook bekend als een materiaalbalans, is een essentieel concept om de traceability van producten te kunnen garanderen. Simpel gezegd wordt een massabalans gebruikt om te controleren of de input gelijk staat aan de output. Het betreft een simpele rekensom: wanneer 100 eenheden worden geproduceerd en er 80 eenheden zijn verkocht, dan zouden er nog 20 eenheden op voorraad moeten zijn. Uiteindelijk moet van iedere verkochte eenheid aangetoond worden aan wie dit is verkocht.

Hoe werkt een massabalans?

Een massabalans kan worden weergegeven met de formule: Input = Output + Voorraad. Dit betekent dat de totale massa die het systeem binnenkomt (input), gelijk moet zijn aan de massa die het systeem verlaat (output), plus of min de massa die in het systeem wordt opgeslagen (voorraad). In de voedingsindustrie omvat de input grondstoffen en additieven, terwijl de output het afgewerkte product, bijproducten en afval omvat.

Massabalans afbeelding

Stel, u heeft een bakkerij en u wilt de massabalans berekenen voor uw broodproductie. U begint met het meten van alle grondstoffen – meel, water, gist, enz. – die het proces ingaan. Aan het einde van het proces meet u het gewicht van alle geproduceerde broden (output), evenals eventuele bijproducten of afval. De massabalansvergelijking zou er dan als volgt uitzien:

  • Input (grondstoffen) = Output (broden + bijproducten/afval) + Accumulatie (indien aanwezig).

Deze vergelijking helpt u te verifiëren of er discrepanties zijn in uw proces, zoals onverwacht hoog afval of verlies van grondstoffen.

Hieronder vindt u een voorbeeldafbeelding van een eenvoudige massabalans in een verkoopproces. Deze afbeelding illustreert hoe de input, output en eventuele accumulatie met elkaar in verband staan in een typische handelsorganisatie. Het voorbeeld kunt u ook terugvinden op de website van SKAL.

Massabalans voorbeeld invullen

Laten we samen de massabalans invullen

  • Datum: 22-01-2024
  • Periode: 01.01.2024 – 22.01.2024 (begindatum/einddatum)
  • Productomschrijving: Biologische cacao poeder
  • Artikelnummer: CAP1200 (zelf door u te bepalen, zoals aangegeven in uw systeem)
  • A. Beginvoorraad: 0 stuks cacao poeder (01.01.2024)
  • B. Ontvangen grondstoffen: 100 stuks cacao poeder (02.01.2024)
  • C. Verkocht: 78 stuks cacao poeder (22.01.2024)
  • D. Getelde eindvoorraad: 22 stuks cacao poeder (22.01.2024)
  • Resultaat = A (0) + B (100) – C (78) = D (22)

In het bovenstaande voorbeeld moeten dus 22 stuks cacao poeder aanwezig zijn in de voorraad.